"ما بطور حتم و بدون استثناء همگى شما را با ترس، گرسنگى و آفت در مال‌ها و جان‌ها و محصولات مى‏آزماييم و تو اى پيامبر صابران را بشارت ده‏"

بلاها و گرفتاری‌ها براى كسانى كه صبر مى‏كنند و ايستادگى نشان مى‏دهند، سودمند است و اثرات نيكى در آنان به وجود مى‏آورد. از اين حيث و در چنين وضعى می‌توان به آنان مژده داد. زیرا این امر مقدمه‌ای است جهت افزایش قدرت روحی و تقویت اراده و بالا رفتن مراتب وجودی انسان ها.

خداوند متعال يکی از راه‌های تربيت و پرورش جان انسان‌ها را شدائد و سختی‌ها قرار داده است. گرسنگى، ترس، تلفات مالى و جانى و... سختی‌ها و بلاهایی است که انسان‌ها در طول زندگی خود به آن مبتلا می‌شوند.

از اين رو است كه گاهی وقتى خدا نسبت به بنده‏اى از بندگانش لطف مخصوصى دارد، بر اساس ظرفیت وجودی فرد، او را گرفتار سختی‌ها مى‏كند. مانند مربى شنا كه شاگرد تازه كار خود را وارد آب مى‏كند تا تلاش كند و دست و پا بزند و در نتيجه ورزيده شود و شناگرى را ياد بگيرد؛ خداوند هم برخی از بندگانى را كه‏ دوست مى‏دارد و مى‏خواهد به كمال برساند، در بلاها غوطه‏ور مى‏سازد. انسان اگر يك عمر درباره شنا كتاب بخواند، تا در آب نرود شناگر نمى‏شود؛ زمانى شناگرى را مى‏آموزد كه عملا در آب قرار گيرد و مبارزه با غرق شدن را تمرين كند و احياناً خود را با خطر غرق شدن در صورت دير جنبيدن مواجه ببيند. انسان بايد در دنيا سختی‌هایی ببيند تا پخته و كامل گردد.

سختى و گرفتارى، هم تربيت كننده و هم بيدار كننده است. سختى، بيدار سازنده و هوشيار كننده انسان‌هاى خفته و تحريك كننده عزم‌ها و اراده‏هاست. شدائد و سختی‌ها همچون صيقلى كه به آهن و فولاد مى‏دهند، هر چه بيشتر با روان آدمى تماس گيرد او را مصمم‏تر و فعال‏تر و برّنده‏تر مى‏كند؛ زيرا خاصيت حيات اين است كه در برابر سختى مقاومت كند و به طور خودآگاه و يا ناخودآگاه آماده مقابله با آن گردد. انسان‌هایی كه در دامان سختي‌ها و شدائد به سر مى‏برند و در برابر آن ها صبر و استقامت می‌کنند؛ نيرومند و با اراده مى‏گردند.

در همین زمینه روايت شده است كه محموله پارچه‌ای‏ که برای حضرت جواد (علیه السلام) بود و براى ایشان مى‏آوردند، در راه مورد سرقت قرار گرفت. فردی كه بار را مى‏آورد در نامه‏اى ماجرای سرقت را به آن حضرت نوشت. امام جواد (علیه السلام) در جواب به خط خويش مرقوم فرمود: "جان‌ها و مال‌هاى ما از موهبت‌هاى گواراى خداوند و امانت و سپرده اوست. آنچه از آن بهره‏مند شويم مايه شادى و خوشى است و آنچه از آنها را هم ببرند (براى ما) مزد و ثواب است. پس هر كه بيتابی‌اش بر شكيباييش چيره آيد مزدش تباه شده و پناه بر خدا از آن."‏

چه نيکوست با تأسی به رفتار حضرت جواد (علیه السلام) در ماجرای مذکور بر بلاها صابر باشيم و مشمول بشارت الهی در خصوص صابران قرار گيريم.

(برگرفته از "عدل الهی"، تاليف: "استاد شهید مرتضی مطهری" (همراه با تلخیص و اضافات))